Pierwsza ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza. Jest rok 1885. Trwa powstanie Mahdiego w Sudanie. Ośmioletnia Nel i czternastoletni Staś, zostają porwani przez derwiszów i jako zakładnicy wiezieni do Smaina, który chce ich wymienić na własną żonę i dzieci. Docierają do Chartumu...
Ranny podczas polowania Król Kazimierz powoli traci przytomność. Wspomina swoje życie, śmierć ojca i osamotnienie po tym wydarzeniu. Wspomina też jak jako młody król musiał zabiegać o wzmocnienie wewnętrzne kraju, porozumienie z Krzyżakami w sprawie granic na Pomorzu i statusu Gdańska...