Po śmierci narzeczonej pułkownik Wołodyjowski z rozpaczy wstępuje do zakonu. Tymczasem kraj znów szykuje się do wojny z tureckim najeźdźcą. Zagłoba znajduje sposób, by "mały żołnierz" znów wrócił do służby. Przypadkowo na leśnej drodze rycerze spotykają siostrę pana Michała i...
W filmie m.in. Wanda Jakubowska, Józef Szajna, Wilhelm Hollender, Andrzej Szczypiorski i Arnold Mostowicz udzielają wywiadów o "momencie", który decydował, czy będą żyli czy umrą w hitlerowskich obozach. Ich wspomnienia komentują Stanisław Lem i ks. Józef Tischner.
Film z cyklu "Perły i dukaty". Młoda mężatka, spędzająca urlop na wczasach nad morzem, darzy sympatią silnego, wysportowanego młodzieńca. Kiedy przyjeżdża jej mąż, postanawia w celu skompromitowania go doprowadzić do pojedynku męża z młodzieńcem w ping - ponga. Mecz wygrywa jednak...
W krakowskim pensjonacie ginie w tajemniczych okolicznościach kilkunastoletni młodzieniec z szanowanej rodziny, Stanisław Czajkowski. O zabójstwo zostaje oskarżony jego szwagier, hrabia Maksymilian Rotter, ożeniony ze starszą siostrą Stasia, Ksawerą.